De baas van de Duitse Bundesbank stelt dat het lage-rentebeleid van de ECB burgers op verschillende manieren raakt. Analist Arne Petimezas van AFS Group praat je bij vanaf de beursvloer in Amsterdam.
1. “Burgers zijn niet alleen spaarders: ze zijn ook werknemers, belastingbetalers en schuldenaars, en in die hoedanigheid profiteren ze van het lage niveau van de rente.” Dat argument vóór het ECB-beleid kwam van niemand minder dan aartshavik Jens Weidmann, die door ECB-president Draghi is weggezet als “Dr. No” omdat hij na juni 2014 steeds nein zei tegen elke monetaire verruiming.
Weidmann, die de uitspraken deed in een vraaggesprek met de Financial Times, zei daarnaast dat “ruim monetair beleid” op dit moment “passend” is. Die uitspraak kun je lezen als Weidmann die schoorvoetend toegeeft dat alles dat de ECB in 2015 en dit jaar heeft gedaan – van obligatieaankopen tot een nog negatievere depositorente – noodzakelijk is. De reden dat Weidmann in de bres sprengt voor ECB-president Draghi – met wie hij naar verluidt knallende ruzies heef gehad – is het optreden van de Duitse minister van Financiën Schäuble.
Schäuble heeft de afgelopen tijd ongekend hard uitgehaald naar de ECB en heeft daarbij Draghi deels de verantwoordelijkheid voor de opkomst van de anti-establishment partij AfD in de schoenen geschoven. Weidmann is duidelijk boos dat Schäuble het heilige huisje van de onafhankelijke centrale bank omver aan het rijden is.
Analist Arne Petimezas van AFS Group houdt je dagelijks op de hoogte van de dingen die je moet weten.
2. Weidmann is boos op Schäuble, maar tegelijkertijd vooral bang voor Draghi. Draghi maakte in zijn persconferentie in maart wederom een sneer naar Weidmann. Draghi vroeg zich vorige maand af wat er met de eurozone was gebeurd als de ECB het “nein zu Allem”-beleid had gevoerd – met andere woorden niks had gedaan.
Weidmann is zich bewust van zijn reputatie als Dr. No. Daarom liet Weidmann zich in het interview met de Financial Times van zijn redelijke kant zien. Door zich meer naar het midden te positioneren hoopt Weidmann genoeg te steun te vergaren om helikoptergeld – als het zo ver komt – tegen te houden. Want ook Weidmann hoort een zwak gezoem van helikopters aan de horizon.
3. Krijgen we helikoptergeld? Ik sluit het zeker niet uit, maar het is momenteel alleen maar een proefballon. Tegelijkertijd denk ik ook dat we in het stadium zitten dat de ECB zelf de kosten en baten van helikoptergeld heeft uitgerekend. Of heeft laten uitrekenen door een derde partij.
In dit stadium is de suggestie van helikoptergeld vooral een dreigmiddel. ECB-president Draghi lijkt Europese politici voor het blok te zetten. Draghi wil dat landen met een sterke fiscale positie – Duitsland en Nederland voorop – fiscaal stimuleren met rugdekking van de ECB, die het monetaire beleid zou lang mogelijk ruim houdt. En als de ECB geen steun krijgt van fiscaal beleid, dan moeten paardenmiddelen als helikoptergeld worden ingezet.
4. Volgens obligatiekoning Jeffrey Gundlach begint het er “steeds meer op te lijken” dat de Fed klaar is met het verhogen van de rente. Gundlach, die als manager van DoubleLine Capital 95 miljard dollar beheert, waarschuwde dat de groei in de VS geleidelijk aan het afnemen is. Daarnaast praat Fed-voorzitter Janet Yellen nog maar heel voorzichtig over renteverhogingen omdat het een verkiezingsjaar is.
De markt heeft nog maar net één renteverhoging ingeprijsd, namelijk in september. Centrale bankiers van de Fed voorspelden in maart twee renteverhogingen dit jaar. In december voorspelde de Fed nog vier verhogingen in 2016. Die vier renteverhogingen waren volgens Gundlach een "zelfmoordactie".
5. De Japanse premier Shinzo Abe en zijn centrale bank topman Haruhiko Kuroda slaken een zucht van opluchting: de yen is aan het verzwakken. De dollar/yen is sinds een dieptepunt van 107,63 yen per dollar afgelopen maandag opgeveerd naar boven de 109 woensdagochtend. Het valutapaar begon het jaar op 120 yen per dollar.
De dollar was heel hard op weg om te dalen naar 100 yen per dollar, een niveau dat volgens sommige analisten interventies door de Japanse centrale bank zou kunnen hebben uitgelokt. De Japanse economie belandde na de btw-verhoging van april 2014 in een recessie en is daar nog steeds niet uitgekomen. De inflatie is nog steeds te laag en een harde yen is het laatste dat Japan kan gebruiken
6. Het IMF en Europa zijn nog steeds bezig elkaar de tent uit te vechten over de noodsteun voor Griekenland. Griekenland heeft een bezuinigings- en hervormingslijstje opgesteld dat volgens Europese Commissie (bijna) genoeg is om er voor te zorgen dat de begroting in 2018 exclusief rente een overschot van 3,5 procent van het nationaal inkomen laat zien.
Het IMF vindt dat Europa niet kan rekenen en beweert dat met het lijstje het overschot hoogstens 1,5 procent van het nationaal inkomen zal bedragen. En volgens het IMF is de Griekse economie te zwak om een overschot groter dan 1,5 procent aan te kunnen. Die 2 procentpunt verschil tussen de berekeningen van de Commissie en het IMF is cruciaal, want het bepaalt hoeveel schuldenverlichting Griekenland nodig heeft. Dinsdag meldde persbureau Reuters dat de Griekse schuldenberg van bijna 200 procent van het nationaal inkomen “hoogst onhoudbaar is” en dat schuldenverlichting “cruciaal” is.
7. Europese beurzen staan halverwege in wat een mooie beursweek lijkt te worden op stevige winsten. De AEX steeg rond het middaguur bijna 2 procent naar 447,7 punten. Daarmee staat de index voor de week op een winst van ruim 3 procent en op een voorlopige jaarwinst van 1,3 procent. Amsterdam is daarmee de enige grote Europese beurs die niet lager staat dan het slot van 2015.
Met name grondstoffen en grondstoffen gerelateerde fondsen doen het goed na meevallende handelscijfers vanochtend uit China. De prijs van een vat Brent-olie staat inmiddels 19 procent boven het slot van 2015 op hoop dat olie-producerende landen komend weekend in Doha afspreken de productie te bevriezen op het huidige niveau en bereidheid tonen om in de toekomst vaker de productie te coördineren.
Arne Petimezas is analist bij financiële dienstverlener AFS Group. Deze bijdrage is niet bedoeld als advies tot het doen van individuele beleggingen.
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl